GEZONDHEIDS BLOG
Naar onze bescheiden mening is gember de koning onder de culinaire specerijen, maar zijn keukenkwaliteiten zijn maar de helft van het verhaal.
Gember kan polariserend zijn, maar dat maakt het zo gedenkwaardig, innemend - opmerkelijk! Of je er nu van houdt of het haat, je moet het bewonderen. Het is geen hype of modegril. Het heeft niet alleen de tand des tijds doorstaan, het verlevendigt en verenigt elk gerecht dat het aanraakt. En het is goed voor je.
Om je waardering voor gember te verdiepen en meer volgelingen aan de pittige kant te krijgen, is hier wat "snackbare" inhoud over onze geliefde specerij. Om te beginnen is gember geen wortel. We zouden willen dat het dat wel was, want "wortel" is zo'n schattig woordje en Down Under wordt er veel naar geknipoogd. Maar gember is
eigenlijk een wortelstok die ondergronds groeit, net als een aardappel. Er zijn honderden gember siervariëteiten met als gemeenschappelijk kenmerk de stekelige groene bladeren, maar het is het stukje onder de grond - de wortelstok - dat verantwoordelijk is voor de magie.
Gember houdt van zwoele klimaten en floreert in het warme, tropische weer van de top producerende landen zoals India, China, Fiji, Indonesië en Peru. Hoewel steeds meer mensen in de Verenigde Staten gember proberen te kweken, wordt het het meest succesvol gekweekt in tropische en subtropische klimaten. Het gedijt goed op veel regen, houdt van rijke vulkanische grond en heeft een goede drainage nodig.
Geschiedenis
De geschiedenis van gember gaat zo'n 5000 jaar terug. De herkomst wordt betwist, maar het medicinale en spirituele gebruik werd voor het eerst gedocumenteerd in Zuidoost-Azië, India en China. Net als veel andere specerijen was gember ooit een kostbaar product. In de 14e eeuw kostte een pond gember net zoveel als een schaap! Tegen het midden van de 16e eeuw ontving Europa meer dan 2000 ton gedroogde gember per jaar uit Oost-Indië. In de Middeleeuwen werd het gebruikt om de pest af te weren en een tijdlang was het zo populair dat het net als zout en peper op tafel werd gezet. In het 19e eeuwse Groot-Brittannië werd het in bier gesprenkeld (de bron van ginger ale) en gebruikt om een paard te "gembergooien" (op de rug van paarden leggen om energieker rond te huppelen in de showring).
Culinair
Gember is een kei in de keuken, het verheft en verenigt de smaken in veel gerechten, van zoet tot hartig. Het kan de hoofdrol spelen in een recept of een kleine, maar cruciale bijrol. Een snufje gember kan de andere ingrediënten verheffen tot een heerlijk geheel. Door de Europese kolonisatie is de zoet-pikante gember terug te vinden in veel keukens over de hele wereld: Chinese roerbakgerechten, Marokkaanse tajines, Nederlandse peperkoek, Tangawisi uit Congo, Thaise curry's en zelfs in Quatre Épices, een van de oudste specerijengroepen van Frankrijk.
Ja, naar onze bescheiden mening is gember de koning onder de culinaire specerijen, maar zijn keukenvaardigheid is maar de helft van het verhaal. Gember wordt ook aangeprezen als een van de krachtigste kruidengeneesmiddelen ter wereld.
Gezondheid
Gember is vooral nuttig voor de spijsvertering en verhoogt het speeksel en andere spijsverteringsvloeistoffen, waardoor indigestie en daarmee gepaard gaande problemen zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid worden verlicht. Gember wordt beschouwd als een effectief carminatief (dat is wetenschapstaal voor een stof die de eliminatie van darmgas bevordert) en intestinaal spasmolyticum (een stof die het darmkanaal ontspant en kalmeert) en wordt door velen beschouwd als een van de beste natuurlijke tegengiffen voor algemene spijsverteringsproblemen.
Van oudsher wordt gember gebruikt om allerlei soorten misselijkheid te helpen verlichten, van reisziekte tot ochtendmisselijkheid tijdens de zwangerschap en meer recentelijk misselijkheid na chemotherapie.1 Heb je het koud of lukt het je maar niet om het bloed te laten stromen om je ledematen te verwarmen? Studies aan de Cornell University toonden aan dat actieve bestanddelen in gember, 'gingerolen' genaamd, abnormale bloedstolling helpen voorkomen, waardoor het bloed vrijer kan stromen en de bloedsomloop verbetert. Dit verklaart ook waarom gember in de oosterse geneeskunde al eeuwenlang wordt gebruikt als libidostimulant.
Gember is ook een krachtige antioxidant en van zijn ontstekingsremmende eigenschappen is aangetoond dat ze helpen bij het verlichten van gewrichts- en spierpijn en migraine.2 En als je een beetje grieperig bent, zul je blij zijn om te weten dat gember kan helpen bij gerelateerde pijntjes. Een nachtelijke tonic van gember met een scheutje citroen en honing verzacht de keel en geeft verkoudheid en griep een boost.
